Πολιτική Επικοινωνία αλά Obama

Έχω τοποθετηθεί δημόσια λέγοντας ότι δεν υποστήριζα τον Barack Obama (όχι ότι είχε σημασία μιας και δεν είμαι Αμερικανός πολίτης) αλλά αναγνώριζα τα όσα μαγικά έκανε σε επίπεδο πολιτικού marketing και καμπάνιας. Είναι η ώρα να μιλήσουμε λίγο για αυτά.

Είναι γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι οι ΗΠΑ είναι πολύ μπροστά σε θέματα πολιτικής επικοινωνίας σε σχέση με την Ευρώπη. Στην Ελλάδα οι πρώτοι Αμερικάνοι σύμβουλοι επικοινωνίας με σοβαρή παρουσία εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 80.

Η μετάλλαξη στο τρόπο προσέγγισης και επικοινωνίας που έφεραν έγινε ορατή στα τέλη της δεκαετίας του 90 όταν πλέον φύγαμε από τα παραδοσιακά μοντέλα με τις μεγάλες συγκεντρώσεις, τους σκηνοθέτες "μάγους" και τις αφίσες και περάσαμε στα debate, τις τηλεοπτικές παρουσίες και τις σύγχρονες καμπάνιες που προβάλλουν το ανθρώπινο πρόσωπο της πολιτικής.

Ο Barack Obama και η καμπάνια του ήρθαν να αλλάξουν και πάλι το τρόπο εξάσκησης του πολιτικού marketing. Όπως ο JFK παλαιότερα άλλαξε τους όρους και έφερε νέες τάσεις έτσι και ο Barack Obama τώρα δημιουργεί τη νέα τάση εκμεταλλευόμενος όσο καλύτερα μπορεί τα σύγχρονα εργαλεία και μέσα επικοινωνίας καθώς και τις ιδιαιτερότητες της Αμερικανικής κοινωνίας.

Μία από αυτές τις ιδιαιτερότητες είναι η δυνατότητα που παρέχει στους υποψηφίους να συλλέγουν χρήματα από χορηγούς επίσημα (και όχι ανεπίσημα με ψεύτικα κουπόνια όπως οι δικοί μας) και η δημιουργία ομάδων εθελοντών οι οποίοι όταν είναι δηλωμένοι έχουν τη δυνατότητα να ψηφίσουν 35 μέρες νωρίτερα από τους υπόλοιπους δημιουργώντας έτσι "κλίμα".

Ο Barack Obama και οι σύμβουλοι του γνώριζαν ότι δεν ήταν σε θέση να προσελκύσουν τους παραδοσιακούς χορηγούς. Αυτοί ήταν "ταγμένοι" στην Hillary Clinton και στον John McCain που κατά κάποιο τρόπο προερχόντουσαν από την κάστα τους. Αποφάσισε να κινηθεί διαφορετικά. Αντί να προσεγγίσει 1000 έχοντες και κατέχοντες και να πάρει μεγάλες χορηγίες προσέγγισε εκατομμύρια και πήρε μικρές. Παράλληλα δημιούργησε το μεγαλύτερο δίκτυο εθελοντών που είχε παρουσιαστεί σε προεδρική καμπάνια. Πως το πέτυχε αυτό; Μέσω του διαδικτύου.

Ζούμε στην εποχή του Web 2.0. Για όσους δεν καταλαβαίνουν την ορολογία είναι το λεγόμενο νέο διαδίκτυο το οποίο βασίζεται στη διαδραστικότητα και τη δυνατότητα του δικτυακού επισκέπτη-πελάτη να έχει διαδραστική σχέση, να συνεισφέρει σε περιεχόμενο και να δημιουργεί το δικό του εικονικό περιβάλλον. Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης (λέγε με και facebook) είναι η βασική τάση που δημιουργεί και "τρέχει" το web 2.0. O Barak Obama και οι συνεργάτες τους εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο αυτή τη τάση.

Με οργανωμένη προσπάθεια κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα web site που στη πράξη ήταν ένα μικρό facebook. Μέσα από αυτό όποιος εγγράφονταν μπορούσε να επικοινωνήσει διαδραστικά με τα άλλα μέλη. Μέσα σε περίπου 24 ώρες από την εγγραφή στο site είχε κάποιος 6-7 επικοινωνίες με άλλα μέλη που του πρότειναν να γίνει εθελοντής και να βρει νέα μέλη για το σκοπό. Παράλληλα μπορούσε κάποιος να συνεισφέρει ότι μπορούσε διαδικτυακά στο "σκοπό".

Η αξιοποίηση του διαδικτύου σε επίπεδο πολιτικής για πρώτη φορά έγινε τόσο μαζικά. Πέρα από το δικό του website οι υποστηρικτές του έβρισκαν διαρκώς νέους ενδιαφερόμενους μέσα από τα διάφορα δημοφιλή sites τέτοιου τύπου (facebook,my space κλπ.).

Με αυτό το τρόπο ο Barack Obama δημιούργησε ένα τεράστια δίκτυο εθελοντών και υποστηρικτών. Αυτοί με τη σειρά τους μετέδωσαν την "αύρα" στους συγγενείς και τους φίλους του. Έτσι κατάφερε να προσπεράσει παραδοσιακά προβλήματα στην Αμερική που έχουν να κάνουν κυρίως με το "εθελοντικό" της ψηφοφορίας. Μεγάλες μάζες δεν ψηφίζουν ποτέ. Η αύξηση του ποσοστού συμμετοχής από κοινωνικές ομάδες που παραδοσιακά απέχουν έκαναν τη διαφορά.

Σύντομα αυτή η νέα μέθοδος στη πολιτική προσέγγιση θα γίνει παγκόσμια τάση. Το πολιτικό marketing μεταμορφώνεται. Στη παρούσα φάση οι περισσότεροι πολιτικοί δηλώνουν blogger και φτιάχνουν προφίλ στο facebook. Σε λίγο καιρό θα καταλάβουν την ουσιαστική βοήθεια και θα αρχίσουν να λειτουργούν ακόμα πιο πολύ διαδικτυακά. Το ΠΑΣΟΚ προηγείται ελαφρά με τις ομάδες εθελοντών διαδικτύου. Η Νέα Δημοκρατία προς το παρόν είναι λίγο πίσω. Το ΚΚΕ κατά πάσα πιθανότητα θεωρεί το διαδίκτυο όργανο του Σατανά και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλούς Blogger για υποστηρικτές αλλά αυτό δεν είναι αρκετό.

Υ.Γ. Όσοι έχουν facebook ας ρίξουν μια ματιά σε μία εφαρμογή που λέγεται Touch Graph. Μέσα από αυτή θα δούνε σε γραφική αναπαράσταση τη κοινωνική δικτύωση τους. Αυτό ακριβώς προσπαθούν παραδοσιακά οι συνδικαλιστικές και κομματικές οργανώσεις για να δημιουργήσουν δίκτυα υποστήριξης. Φέρτε στο μυαλό σας αυτά που γράφω παραπάνω και θα κατανοήσετε πόσο "εύκολο" είναι να εκμεταλλευθείς το διαδίκτυο για αυτό το σκοπό...