Ρεφραίμ

Για όλους εκείνους (μεταξύ τους και ο γράφων) που περίμεναν από τον πρωθυπουργό να προσέλθει στην χθεσινή τηλεμαχία με διάθεση να “κατασπαράξει” τον αντίπαλό του, η απογοήτευση σήμερα είναι εφάμιλλη αυτής που κυριεύει τον φίλαθλο παρατηρητή καθ’ όλη την προεκλογική περίοδο. Μετά το “και τώρα ας τους δείξουμε πώς κερδίζονται οι αγώνες”, ο Καραμανλής επανέλαβε σε τρεις τηλεοπτικές συνεντεύξεις, την συνέντευξη στην Καθημερινή και όλες του τις ανοικτές συγκεντρώσεις όσα μας είχε ήδη πει από την Δ.Ε.Θ.. Ουδεμία πρωτοτυπία, ουδεμία έκπληξη, ουδείς αυτοσχεδιασμός. Με μονότονο για τα μέτρα του ύφος, ένα καλά προγραμματισμένο ρομπότ που θ’ απαγγείλει άπταιστα το ποίημά του no matter what, ο πρωθυπουργός αντιμετώπισε τα δύο debates ελαφρώς αφ’ υψηλού, λες και, μετά το λύσιμο τού κόμπου τής γραβάτας στο Αιγάλεω, ο Παπανδρέου θα έπρεπε φυσιολογικά να λουφάξει τρομαγμένος στο Καστρί και ν’ αποσύρει το Πα.Σο.Κ. από τις εκλογές.

Είπαμε όμως: στην εποχή των επικοινωνιολόγων, η πιστή τήρηση τού σχεδίου έχει μεγαλύτερη αξία από το όποιο επικοινωνιακό χάρισμα. Και δεν ήταν δύσκολο να τηρήσει κανείς αυτό το σχέδιο – όταν η δουλειά λέγεται “δείξτε ότι ο αρχηγός τής αντιπολιτεύσεως αοριστολογεί”, κι ένα σκιάχτρο μπορεί να την φέρει σε πέρας. Όσο περισσότερο μιλά ο Παπανδρέου, τόσο βεβαιώνεσαι ότι μόνον μια γενική εικόνα έχει για το πού θέλει να πάει την χώρα, ότι το σχέδιο των 100 ημερών κάθε άλλο παρά ο μέχρι κεραίας μελετημένος πιλότος εξόδου από την κρίση είναι, ότι η πράσινη ανάπτυξη είναι, για την ώρα τουλάχιστον, όραμα και όχι πρόγραμμα. Το μόνο, επομένως, που είχε να κάνει ο Καραμανλής ήταν να είναι παρών, να παίζει τον σοβαρό και υπεύθυνο, και να του πασάρει κάρτες για να συμπληρώνει τα ευχολόγια. Το ερώτημα είναι: γιατί αρκέσθηκε σ’ αυτόν τον ρόλο; Πώς πείσθηκε ο πρωθυπουργός ότι του αρκεί μια τέτοια νίκη “στα σημεία”, ενώ είναι πασίδηλο πως μόνο η συντριβή τού αντιπάλου θα μπορούσε ν’ αντιστρέψει αποφασιστικά το κλίμα;

Το πρόβλημα για την Ρηγίλλης είναι πως, δεδομένου του κλίματος, πολλοί θα διαβάσουν αυτήν την νίκη στις λεπτομέρειες ως ισοπαλία. Εκτός των άλλων επειδή, για πρώτη φορά στα 13 χρόνια που είναι αρχηγός τής Ν.Δ., ο Καραμανλής είναι τρωτός. Στα 70 λεπτά τής χθεσινής τηλεμαχίας, ο Παπανδρέου βρήκε έδαφος να τον “καρφώσει” για τους πέντε “γαλάζιους” προϋπολογισμούς που έπεσαν έξω, για τους τόσον απαραίτητους αγροφύλακες, για απόπειρα νοθείας στην αναθεώρηση τού Συντάγματος, για μισή ντουζίνα σκάνδαλα σε 5,5 χρόνια διακυβέρνησης, για την επανειλημμένη αποχώρηση τής πλειοψηφίας από τις συνεδριάσεις τού Κοινοβουλίου, για την off-shore τού Βουλγαράκη – περιττό να σημειώσω, ότι οι εξηγήσεις τού πρωθυπουργού επ’ αυτών ήσαν, στην καλύτερη περίπτωση, αναιμικές. Τι σημασία έχει, λοιπόν, αν ο Γιώργος έχει ή όχι πρόγραμμα; Ποιος ασχολείται στ’ αλήθεια με το γεγονός ότι δεν μπορεί να βάλει πέντε λέξεις στην σειρά χωρίς να κάνει λάθος, ότι ούτε κι ο ίδιος ξέρει αν αυτό που λέει είναι το ίδιο μ’ αυτό που θέλει να πει; Τι κι αν η πράσινη ανάπτυξη αποδειχθεί… πράσινα άλογα; Αυτό που μετρά είναι πως έχει αυτό που ανήκε στον Κώστα το 2004: την υπεροχή τού άφθαρτου και των καλών προθέσεων, την έξωθεν καλή μαρτυρία – εκτός κι αν πιστεύει κανείς ότι οι γκάφες του ως Υπουργού μπορούν να μπουν στο ζύγι με έξι χρόνια απραξίας στο Μαξίμου. Το “Καραμανλής ίσον τέλμα” τής κατακλείδας Παπανδρέου συνοψίζει, κατά πάσα πιθανότητα, την άποψη που έχει για τα πράγματα ο μέσος Έλληνας, κι οποιαδήποτε αλλαγή είναι προτιμότερη από το τέλμα.

Ξεκινώντας την τοποθέτησή του στην τρίτη ενότητα τής τηλεμαχίας, την σχετική με την Δημόσια Διοίκηση, ο πρόεδρος τού Πα.Σο.Κ. κατηγόρησε τον Καραμανλή πως ζει σε κάποια άλλη χώρα. Και συνέχισε: “Όπου κι αν πάω, μ’ όποιον κι αν μιλήσω, επιχειρηματία ή εργαζόμενο, πάντα ίδιο το ρεφραίμ”. Δεν κόμπιασε, δεν τραύλισε, δεν προσπάθησε να το διορθώσει. Εάν ήταν αθώο ή προσχεδιασμένο το σαρδάμ ετούτο, είναι κάτι για το οποίο μπορεί οι λάτρεις τής παραπολιτικής να λογομαχούν εις τον αιώνα. Ο Παπανδρέου, πάντως, άφησε την λέξη “ρεφραίμ” να αιωρείται στον τηλεοπτικό αέρα αρκετά, ώστε να γίνει από όλους ορατή η λεπτή της ειρωνεία: ένας καθ’ όλα άξιος άνθρωπος θα χάσει την θέση του από κάποιον που μπερδεύει τα λόγια του, επειδή κατάφερε να ταυτίσει την θητεία του με το όνομα ενός ηγουμένου.