Foreign Affairs

Στο παρελθόν, στη προσπάθεια μου να εξηγήσω γιατί θα στήριζα τον McCain αν ήμουν Αμερικανός ψηφοφόρος εξηγούσα ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δεν καθορίζεται από τον εκάστοτε πρόεδρο. Είναι αποτέλεσμα συνολικής στρατηγικής και ανεξάρτητη του ποιος διοικεί. Απλά αν αυτός είναι έμπειρος αποφεύγει κακοτοπιές και αν είναι άπειρος κάνει επικοινωνιακά λάθη στη διαχείριση καταστάσεων και κρίσεων.

Ο Barack Obama είναι αλήθεια ότι παρέδωσε μαθήματα προεκλογικής εκστρατείας. Αξιοποίησε το διαδίκτυο κατά βάση και κατάφερε αυτό που μέχρι και ένα χρόνο πριν φαινόταν ακατόρθωτο. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η χρυσόσκονη κάλυψε τις δεδομένες δυσκολίες που έχει η θέση του και τις δεδομένες δικές του αδυναμίες.

Η Hillary Clinton όντας συνυποψήφια του για το χρίσμα των Δημοκρατικών τόνιζε διαρκώς την λέξη εμπειρία. Όταν έβρισκε την ευκαιρία να συνομιλήσει ανοικτά και να επεξηγήσει το πήγαινε ένα βήμα παραπέρα και μιλούσε για εμπειρία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Ο αντίπαλος της - και νυν προϊστάμενος της - δεν είχε κυβερνήσει ποτέ του τίποτα. Δεν είχε καμία εμπειρία από εξωτερική πολιτική.

Η Αμερικανική εξωτερική πολιτική είναι δεδομένη εδώ και πολλά χρόνια. Οι στόχοι και τα θέλω των ΗΠΑ δεν αλλάζουν. Επιθυμεί διακαώς ένα ισχυρό σύμμαχο στις πρώην Γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες και ένα ακόμα ισχυρότερο στην Μ. Ασία. Αυτά τα δεδομένα δύσκολα θα αλλάξουν και οι επιλογές του Foreign Office έχουν γίνει προ πολλού. ΠΓΔΜ και Τουρκία. Το γιατί δεν χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης.

Η Τουρκία είναι ένα ισλαμικό κράτος με σύνορα που βολεύουν πάρα πολύ την Αμερικανική εξωτερική πολιτική. Πατάει στην Ευρώπη και την Ασία. Τα νότια σύνορα της είναι το Ιρακ και τα Βόρεια οι πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες. Στο έδαφος της μπορούν να στηθούν αγωγοί, βάσεις κλπ. Οπότε ιδανικός σύμμαχος.

Όσο για τη ΠΓΔΜ; Είναι και αυτή σε σταυροδρόμι. Έχει την απαραίτητη αστάθεια για να μπορεί να σηκώνει παρέμβαση και πολύ ισχυρό Αλβανικό στοιχείο πράγμα που διευκολύνει αρκετά τόσο ως μπαμπούλας για τους ίδιους τους Σκοπιανoύς όσο και ως προμετωπίδα για τις προσπάθειες στο Κόσοβο. Άλλωστε οι Αλβανοί είναι το επόμενο μεγάλο project των ΗΠΑ.

Ο Barack Obama κλήθηκε να υλοποιήσει το σχέδιο. Προεκλογικά όταν τίποτα από όσα έλεγε δεν είχε πολιτικό κόστος πλησίασε το πανίσχυρο Ελληνικό Lobby των ΗΠΑ - το αντίστοιχο τουρκικό δεν έχει κανενός είδους παρέμβαση - μίλησε ακόμα και για τη γενοκτονία των Αρμενίων (θέμα ταμπού για πρόεδρο των ΗΠΑ) και γενικώς έδειξε ότι είχε άγνοια της περίστασης. Πίσω από το καταπληκτικό σύνθημα "Yes we can" συσπείρωσε όσους πίστευαν ότι θα αλλάξει πράγματα και πίστεψαν πολλοί ότι θα άλλαζε και τρόπο που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τον υπόλοιπο πλανήτη.

Τα παραπάνω όμως συνέβησαν προεκλογικά. Μετεκλογικά κλήθηκε και αυτός όπως και όλοι οι προκάτοχοι του να υλοποιήσει τη προαποφασισμένη εξωτερική πολιτική. Συναντήθηκε με το Κωνσταντίνο Καραμανλή ώστε να κρατήσει ισορροπίες. Πιέζει για να ενταχθεί η ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και κατ' επέκταση στην ΕΕ και μιλάει ανοικτά περί Macedonia. Τέλος κάνει την ακόλουθη δήλωση με την άφιξη του στη Τουρκία:

"At the end of World War I, Turkey could have succumbed to the foreign powers that were trying to claim its territory, or sought to restore an ancient empire. But Turkey chose a different future. You freed yourself from foreign control"

Ο Kemal να έκανε τη δήλωση δύσκολα θα την τοποθετούσε έτσι. Η απειρία του Barack Obama τον οδήγησε σε δηλώσεις και λάθη που δύσκολα θα μπορέσει να ανασκευάσει στο μέλλον. Η λογική του λέω σε όλους ότι θέλουν να ακούσουν δεν μπορεί να λειτουργήσει εύκολα. Ο George W. Bush ήταν γκαφατζής και κακός πρόεδρος. Ήξερε όμως τουλάχιστον να τηρεί κάποια προσχήματα. Ο Barack Obama στα χνάρια του προηγούμενου χρυσού αγοριού των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ όταν κλήθηκε να κάνει τα οράματα πράξεις μοιάζει μπερδεμένος.

Το επικοινωνιακό χάρισμα και η χρυσόσκονη δεν σημαίνει ότι είσαι και ικανός να διαχειριστείς τη κατάσταση. Ο John Kenedy πρόλαβε στο λίγο που έκατσε στο προεδρικό θώκο να προκαλέσει κρίση του Κόλπου των Χοίρων και να εμπλέξει τη χώρα του στο πόλεμο του Βιετνάμ. Ο "διάδοχος" του παρά το γεγονός ότι σε αντίθεση με το προκάτοχο του επέλεξε έμπειρα στελέχη να σταθούν δίπλα του ξεκίνησε με τους ίδιους οιωνούς.

Κλείνοντας να διευκρινίσω ότι δεν θεωρώ ότι ο Barack Obama πρέπει να στηρίξει απαραίτητα την Ελλάδα μιας και δεν ζω σε γυάλα. Η Ελλάδα έχει κάνει τις επιλογές της. Η στήριξη των Σέρβων, στο παρελθόν , η άρνηση αποστολής στρατού στο Αφγανιστάν, οι ενεργειακές και αμυντικές συμφωνίες με τη Ρωσία και η σαφής τοποθέτηση στο Γαλλογερμανικό άξονα της ΕΕ θα έχουν και κόστος.

Το αν πράττουμε σωστά ή λάθος στις αποφάσεις μας θα το δείξει η ιστορία. Προσωπικά όμως προτιμώ μία εξωτερική πολιτική που βασίζεται στην αξιοπρέπεια και το συμφέρον της χώρας παρά σε δουλοπρέπεια απέναντι στον Αφέντη και η εξωτερική μας πολιτική τη τελευταία πενταετία είναι αξιοπρεπής και τολμηρή.