Στο τέλος θα 'ρθουν και για σένα

Πρώτα ήρθαν για τους κομμουνιστές,
και εσιώπησα - εγώ δεν ήμουν κομμουνιστής.

Ύστερα ήρθαν για τους σοσιαλιστές -
ξανά δεν μίλησα. Ούτε σοσιαλιστής ήμουν.

Μετά ήρθαν για τα συνδικάτα,
κι εγώ, που δεν ανήκα σε συνδικάτο, δεν είπα κουβέντα.

Έπειτα ήρθαν για τους Εβραίους -
άχνα δεν έβγαλα. Τι σχέση είχα εγώ με τους Εβραίους;

Κι ύστερα ήρθαν για τους Καθολικούς -
το στόμα κράτησα κλειστό, μια και Καθολικός δεν ήμουν.

Στο τέλος ήρθανε για μένα.
Και τότε, δεν είχε μείνει πια κανείς για να μιλήσει.

Το παραπάνω "ποίημα" αποδίδεται στον Γερμανό πάστορα Martin Niemoller (1892-1984). Λέγεται πως εγράφη για να στηλιτεύσει την έλλειψη αντίδρασης από τη διανόηση της πατρίδας του, καθώς η Γερμανία εισερχόταν, τη δεκαετία του 1930, στον κυκλώνα του ναζισμού. Μου το θύμισε η καλή μου η Jane, ενώ παρακολουθούσαμε τα γνωστά "γρανάζια" του συστήματος να πνίγουν την κουβέντα για την ΕΡΤ σ' έναν οχετό καταγγελιών και λασπολογίας, που τσουβαλιάζει ως συνήθως δικαίους και αδίκους για να αποπροσανατολίσει από το μείζον. Στη χώρα που η ευαισθησία για το μαύρο στην οθόνη μετριέται με "τα δάκρυα που χύθηκαν για τους απολυθέντες του ιδιωτικού τομέα", στη χώρα της αναρμόδιας Δικαιοσύνης, στη χώρα που κυβερνιέται πλέον με διατάγματα και εκτός κοινοβουλίου, όπως και τότε, καλό είναι να κρατούμε αυτούς τους στίχους στο μυαλό μας.