Κουβέντες σε σουβλατζίδικα
Ο Κώστας Καραμανλής στήριξε (αυτή είναι η αίσθησή μου) την απόφασή του για προσφυγή στις κάλπες, αλλά και την εκλογική του στρατηγική στο δεκαήμερο τής Δ.Ε.Θ.. Στην βάση του, το σχέδιο δείχνει απλό: για να περισώσει ό,τι μπορεί από την διαφορά που την χώριζε από το Πα.Σο.Κ., η Ν.Δ. έπρεπε να αιφνιδιάσει, αν μπορούσε, με τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών, κι ύστερα να τονίσει ενώπιον τού φιλοθεάμονος κοινού την επικοινωνιακή υπεροπλία τού αρχηγού της έναντι του αντιπάλου του αρκετά νωρίς στον προεκλογικό αγώνα, ώστε να δημιουργηθεί το απαραίτητο ρεύμα ανατροπής τής κατάστασης. Η Διεθνής Έκθεση, με την καθιερωμένη παρουσία των αρχηγών κάθε Σεπτέμβρη, φάνταζε το ιδανικό σκηνικό για το στήσιμο τής παράστασης – ειδικά από την στιγμή που όλα έδειχναν ότι ο Παπανδρέου θ’ ανεβεί στην Θεσσαλονίκη φορώντας το κοστούμι τού πρωθυπουργού εν αναμονή. Προσήλθε, λοιπόν, ο εν ενεργεία στα εγκαίνια, έπαιξε ξανά το χαρτί τού εθνικού συμφέροντος, παρουσίασε στους πολίτες την ζοφερή πραγματικότητα και διεμήνυσε σε όλους τους τόνους (ο ίδιος και τα στελέχη του) καθ’ όλη την εβδομάδα που ακολούθησε ότι το Πα.Σο.Κ. επιθυμεί να πάρει τον εύκολο δρόμο, ότι κατατρώγεται από διγλωσσία, ότι δεν έχει σχέδιο για την έξοδο από την κρίση. Έστησε την παγίδα και περίμενε.
Τι ισχύει λοιπόν; Έχει το Πα.Σο.Κ. σχέδιο αντιμετώπισης τής κρίσης; Η προσεκτική ανάγνωση των εξαγγελθέντων στην ομιλία τού Σαββάτου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σαφές τέτοιο σχέδιο μάλλον δεν υπάρχει, εκτός κι αν στ’ αλήθεια πιστεύουν στην Ιπποκράτους ότι θα αναζωογονήσουν την οικονομία ενισχύοντας την αγοραστική δύναμη των μισθωτών με… 20 ευρώ χαρτζιλίκι τον μήνα – οπότε έχουμε πρόβλημα. Τα μέτρα που (λέει πως) θα εφαρμόσει ο Παπανδρέου ως πρωθυπουργός χαρακτηρίζονται από την προσπάθεια να αποκατασταθούν διάφορες στρεβλώσεις και ν’ απονεμηθεί, ως ένα βαθμό, κοινωνική δικαιοσύνη, ιδίως στον φορολογικό τομέα (κλίμακα, ΕΤΑΚ-ΦΜΑΠ, φορολόγηση κερδών-μερισμάτων κλπ.). Στα πραγματικά ζέοντα όμως, που αφορούν την αναγκαία κατακόρυφη αύξηση των εσόδων και, κυρίως, την τόνωση τής απασχόλησης, οι εξαγγελίες ήταν, στην καλύτερη περίπτωση, αόριστες και γενικόλογες (με πιο ενδιαφέρουσα την βελτιωμένη εκδοχή τού σχεδίου για επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών ως κίνητρο για προσλήψεις νέων). Η εικόνα έγινε σαφέστερη στην χθεσινή συνέντευξη Τύπου: όποτε ρωτήθηκε για την πηγή, που θα χρηματοδοτήσει τις φιλόδοξες επαγγελίες, ο αρχηγός τής αντιπολίτευσης θυμήθηκε πρώτα το δ’ Κ.Π.Σ. κι εν συνεχεία την… περιστολή τής δημόσιας σπατάλης, την πάταξη τής φοροδιαφυγής και λοιπά “ευχολόγια”, για τα οποία θα πρέπει εκ προοιμίου να δεχθούμε ότι οι “πράσινοι” έχουν καλύτερες προθέσεις και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα να τα επιβάλουν σε σχέση με τους προκατόχους τους. Αέρας, γενικώς.
Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι το σχέδιο πέτυχε. Ανεξάρτητα από τις συγκεκριμένες εξαγγελίες, το στοίχημα για τον Παπανδρέου ήταν να παρουσιάσει το προφίλ ανθρώπου έτοιμου να κυβερνήσει – κι αυτό το πέτυχε το Σάββατο, σε μεγάλο βαθμό. Για τον μέσο Έλληνα, που σπανίως ενδιαφέρεται για τις… λεπτομέρειες, ο πολιτικός που κατηγορήθηκε για έλλειψη σχεδίου απάντησε με “πέντε οικονομικά νομοσχέδια για τις πρώτες 100 ημέρες διακυβέρνησης”. Ο πρόεδρος τού Πα.Σο.Κ. εμφανίσθηκε σίγουρος για τον εαυτό του όσο ποτέ, εκφώνησε καλοσχεδιασμένο λόγο με ελάχιστα ψεγάδια (είναι ζήτημα, βεβαίως, να μην γνωρίζει ο υποψήφιος πρωθυπουργός τής Ελλάδας πώς σχηματίζεται το τακτικό αριθμητικό τού 109), αποφεύγοντας προσωπικές πινελιές και κακοτοπιές, φιλοτέχνησε ψύχραιμα και μεθοδικά για τον εαυτό του εικόνα αξιόπιστου ηγέτη-διαχειριστή. Η (αναμενόμενη) μέτρια επίδοσή του στην συνέντευξη τής Κυριακής (απάντησε σ’ όσα ήθελε, όπως ήθελε, ο εκτός κειμένου λόγος του παραμένει ανερμάτιστος) δεν αλλάζει το αποτέλεσμα: ο Παπανδρέου κράτησε την θέση του, και, πιθανώς, και την διαφορά τού κόμματός του από την Ν.Δ.. Αν αυτό επιβεβαιωθεί και δημοσκοπικά τις προσεχείς ημέρες, προσωπικά δεν θα εκπλαγώ από τυχούσα υπαναχώρηση τού Πα.Σο.Κ. στο θέμα τής tete a tete αναμέτρησης των δύο αρχηγών.
Δεν τον γουστάρω τον Γιώργο Παπανδρέου, τ’ ομολογώ. Η αίσθησή μου είναι πως θ’ αποδειχθεί επιζήμιος για την χώρα. Ακόμη κι αν δεν υπαναχωρήσει στο θέμα τού αγωγού, ακόμη κι αν δεν μεσολαβήσει προς την κατεύθυνση μιας λύσης “με κάθε κόστος” στην Κύπρο, θα βρει τρόπο να παίξει το αμερικανικό παιγνίδι στην ευρύτερη περιοχή. Στα εσωτερικά, το πιθανότερο είναι να δημιουργήσει όχι αληθώς κοινωνικό κράτος, αλλά μιαν επίφασή του, στρέφοντας τελικώς ξανά τον λαό δεξιά. Κι είμαι εξαιρετικά δύσπιστος απέναντι στον ισχυρισμό του, πως, σε ό,τι αφορά εξωθεσμικά κέντρα, “δεν είδα παρά κουβέντες σε κάποιο σουβλατζίδικο”. Ευθύνες, για το πώς ένας πολιτικός δίχως ιδιαίτερο αισθητήριο, μάλλον ατάλαντος σε σχέση με τους συνεργάτες του, με ρητορικές ικανότητες επιπέδου γυμνασίου, σοβαρές ελλείψεις στην γνώση τής ελληνικής και βασικότερο προσόν το αίμα που τρέχει στις φλέβες του, έχει φθάσει στο κατώφλι τού Μεγάρου Μαξίμου, θα πρέπει ν’ αναζητηθούν στους πολιτικούς αντιπάλους του, δεξιά κι αριστερά. Κι όχι στην έλλειψη αποφασιστικότητας και τόλμης στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, όπως θέλει να πιστέψουμε, αυτοκρινόμενος, ο πρωθυπουργός, που ολοκλήρωσε πρακτικά το κυβερνητικό του έργο πολλά χρόνια πίσω, με μια κουβέντα σε κάποιο σουβλατζίδικο.
ΥΓ. Ατάκες από το διήμερο Παπανδρέου στην Δ.Ε.Θ.:
- “Δεν κοστίζει τίποτα η αναμόρφωση τού θεσμού τού πόθεν έσχες, ώστε να κατάσχονται υπέρ τού Δημοσίου όσα περιουσιακά στοιχεία δεν δηλώνονται”. Το πυροτέχνημα τής σαββατιάτικης ομιλίας. Διευκρινίζω, προτού πάθεις εγκεφαλικό, ότι ο πρόεδρος αναφέρεται σε βουλευτές. Δεδομένου ότι ουδείς έχει πρόβλημα να δηλώσει ο,τιδήποτε, εφ’ όσον ουδείς τον υποχρεώνει να δηλώσει το “πόθεν”, μπορούμε να φαντασθούμε την ευρύτητα εφαρμογής αυτής της εξαγγελίας.
- “…σε ό,τι αφορά το ψηφοδέλτιο Επικρατείας (…) με αυτό τον γνώμονα παίρνω αποφάσεις. Τον γνώμονα, την επομένη των εκλογών, να έχω μια μάχιμη ομάδα…”. Πολύ την χάρηκε αυτήν την δήλωση ο Σημίτης πρόεδρε, είμαι βέβαιος.
- “Εγώ δεν απεμπολώ, όπως η Ν.Δ. και ο κ. Καραμανλής, το δικαίωμα τής αρνησικυρίας”. Πάντοτε με διασκεδάζει ν’ ακούω για βέτο από τον μάστορα τού ζεϊμπέκικου, τον υπουργό Εξωτερικών που έκανε προεκλογική εκστρατεία, την ώρα που κρινόταν η τύχη τής Κύπρου στην Νέα Υόρκη…
- “Κι εγώ έχω κάνει μετανάστης, ξέρω τι σημαίνει…”. Και δεν βρέθηκε ένας να τον γιαουρτώσει…
ΥΓ2. Τελικά, η κουβέντα γύρω από την περιβόητη “πράσινη ανάπτυξη” είναι παρεξηγημένη. Ο Παπανδρέου παρουσίασε στην Θεσσαλονίκη κάτι που όντως μοιάζει με αναπτυξιακό μοντέλο διαφορετικού τύπου και φιλοσοφίας απ’ αυτά που συνήθως παρουσιάζουν οι κυβερνώντες. Είναι κρίμα που δεν έγινε σαφέστερος, ιδίως στον τομέα επιστημών και έρευνας – περισσότερο κρίμα είναι, όμως, που αυτό το κομμάτι τής ομιλίας “θάφτηκε” κάτω από την φασαρία για το σχέδιο κατά τής κρίσης. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, το πλάνο σηκώνει μελέτη – και πολλή κουβέντα. Περιμένοντας με ενδιαφέρον την άποψη τού ειδικού συνεργάτου μας…
Τι ισχύει λοιπόν; Έχει το Πα.Σο.Κ. σχέδιο αντιμετώπισης τής κρίσης; Η προσεκτική ανάγνωση των εξαγγελθέντων στην ομιλία τού Σαββάτου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σαφές τέτοιο σχέδιο μάλλον δεν υπάρχει, εκτός κι αν στ’ αλήθεια πιστεύουν στην Ιπποκράτους ότι θα αναζωογονήσουν την οικονομία ενισχύοντας την αγοραστική δύναμη των μισθωτών με… 20 ευρώ χαρτζιλίκι τον μήνα – οπότε έχουμε πρόβλημα. Τα μέτρα που (λέει πως) θα εφαρμόσει ο Παπανδρέου ως πρωθυπουργός χαρακτηρίζονται από την προσπάθεια να αποκατασταθούν διάφορες στρεβλώσεις και ν’ απονεμηθεί, ως ένα βαθμό, κοινωνική δικαιοσύνη, ιδίως στον φορολογικό τομέα (κλίμακα, ΕΤΑΚ-ΦΜΑΠ, φορολόγηση κερδών-μερισμάτων κλπ.). Στα πραγματικά ζέοντα όμως, που αφορούν την αναγκαία κατακόρυφη αύξηση των εσόδων και, κυρίως, την τόνωση τής απασχόλησης, οι εξαγγελίες ήταν, στην καλύτερη περίπτωση, αόριστες και γενικόλογες (με πιο ενδιαφέρουσα την βελτιωμένη εκδοχή τού σχεδίου για επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών ως κίνητρο για προσλήψεις νέων). Η εικόνα έγινε σαφέστερη στην χθεσινή συνέντευξη Τύπου: όποτε ρωτήθηκε για την πηγή, που θα χρηματοδοτήσει τις φιλόδοξες επαγγελίες, ο αρχηγός τής αντιπολίτευσης θυμήθηκε πρώτα το δ’ Κ.Π.Σ. κι εν συνεχεία την… περιστολή τής δημόσιας σπατάλης, την πάταξη τής φοροδιαφυγής και λοιπά “ευχολόγια”, για τα οποία θα πρέπει εκ προοιμίου να δεχθούμε ότι οι “πράσινοι” έχουν καλύτερες προθέσεις και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα να τα επιβάλουν σε σχέση με τους προκατόχους τους. Αέρας, γενικώς.
Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι το σχέδιο πέτυχε. Ανεξάρτητα από τις συγκεκριμένες εξαγγελίες, το στοίχημα για τον Παπανδρέου ήταν να παρουσιάσει το προφίλ ανθρώπου έτοιμου να κυβερνήσει – κι αυτό το πέτυχε το Σάββατο, σε μεγάλο βαθμό. Για τον μέσο Έλληνα, που σπανίως ενδιαφέρεται για τις… λεπτομέρειες, ο πολιτικός που κατηγορήθηκε για έλλειψη σχεδίου απάντησε με “πέντε οικονομικά νομοσχέδια για τις πρώτες 100 ημέρες διακυβέρνησης”. Ο πρόεδρος τού Πα.Σο.Κ. εμφανίσθηκε σίγουρος για τον εαυτό του όσο ποτέ, εκφώνησε καλοσχεδιασμένο λόγο με ελάχιστα ψεγάδια (είναι ζήτημα, βεβαίως, να μην γνωρίζει ο υποψήφιος πρωθυπουργός τής Ελλάδας πώς σχηματίζεται το τακτικό αριθμητικό τού 109), αποφεύγοντας προσωπικές πινελιές και κακοτοπιές, φιλοτέχνησε ψύχραιμα και μεθοδικά για τον εαυτό του εικόνα αξιόπιστου ηγέτη-διαχειριστή. Η (αναμενόμενη) μέτρια επίδοσή του στην συνέντευξη τής Κυριακής (απάντησε σ’ όσα ήθελε, όπως ήθελε, ο εκτός κειμένου λόγος του παραμένει ανερμάτιστος) δεν αλλάζει το αποτέλεσμα: ο Παπανδρέου κράτησε την θέση του, και, πιθανώς, και την διαφορά τού κόμματός του από την Ν.Δ.. Αν αυτό επιβεβαιωθεί και δημοσκοπικά τις προσεχείς ημέρες, προσωπικά δεν θα εκπλαγώ από τυχούσα υπαναχώρηση τού Πα.Σο.Κ. στο θέμα τής tete a tete αναμέτρησης των δύο αρχηγών.
Δεν τον γουστάρω τον Γιώργο Παπανδρέου, τ’ ομολογώ. Η αίσθησή μου είναι πως θ’ αποδειχθεί επιζήμιος για την χώρα. Ακόμη κι αν δεν υπαναχωρήσει στο θέμα τού αγωγού, ακόμη κι αν δεν μεσολαβήσει προς την κατεύθυνση μιας λύσης “με κάθε κόστος” στην Κύπρο, θα βρει τρόπο να παίξει το αμερικανικό παιγνίδι στην ευρύτερη περιοχή. Στα εσωτερικά, το πιθανότερο είναι να δημιουργήσει όχι αληθώς κοινωνικό κράτος, αλλά μιαν επίφασή του, στρέφοντας τελικώς ξανά τον λαό δεξιά. Κι είμαι εξαιρετικά δύσπιστος απέναντι στον ισχυρισμό του, πως, σε ό,τι αφορά εξωθεσμικά κέντρα, “δεν είδα παρά κουβέντες σε κάποιο σουβλατζίδικο”. Ευθύνες, για το πώς ένας πολιτικός δίχως ιδιαίτερο αισθητήριο, μάλλον ατάλαντος σε σχέση με τους συνεργάτες του, με ρητορικές ικανότητες επιπέδου γυμνασίου, σοβαρές ελλείψεις στην γνώση τής ελληνικής και βασικότερο προσόν το αίμα που τρέχει στις φλέβες του, έχει φθάσει στο κατώφλι τού Μεγάρου Μαξίμου, θα πρέπει ν’ αναζητηθούν στους πολιτικούς αντιπάλους του, δεξιά κι αριστερά. Κι όχι στην έλλειψη αποφασιστικότητας και τόλμης στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, όπως θέλει να πιστέψουμε, αυτοκρινόμενος, ο πρωθυπουργός, που ολοκλήρωσε πρακτικά το κυβερνητικό του έργο πολλά χρόνια πίσω, με μια κουβέντα σε κάποιο σουβλατζίδικο.
ΥΓ. Ατάκες από το διήμερο Παπανδρέου στην Δ.Ε.Θ.:
- “Δεν κοστίζει τίποτα η αναμόρφωση τού θεσμού τού πόθεν έσχες, ώστε να κατάσχονται υπέρ τού Δημοσίου όσα περιουσιακά στοιχεία δεν δηλώνονται”. Το πυροτέχνημα τής σαββατιάτικης ομιλίας. Διευκρινίζω, προτού πάθεις εγκεφαλικό, ότι ο πρόεδρος αναφέρεται σε βουλευτές. Δεδομένου ότι ουδείς έχει πρόβλημα να δηλώσει ο,τιδήποτε, εφ’ όσον ουδείς τον υποχρεώνει να δηλώσει το “πόθεν”, μπορούμε να φαντασθούμε την ευρύτητα εφαρμογής αυτής της εξαγγελίας.
- “…σε ό,τι αφορά το ψηφοδέλτιο Επικρατείας (…) με αυτό τον γνώμονα παίρνω αποφάσεις. Τον γνώμονα, την επομένη των εκλογών, να έχω μια μάχιμη ομάδα…”. Πολύ την χάρηκε αυτήν την δήλωση ο Σημίτης πρόεδρε, είμαι βέβαιος.
- “Εγώ δεν απεμπολώ, όπως η Ν.Δ. και ο κ. Καραμανλής, το δικαίωμα τής αρνησικυρίας”. Πάντοτε με διασκεδάζει ν’ ακούω για βέτο από τον μάστορα τού ζεϊμπέκικου, τον υπουργό Εξωτερικών που έκανε προεκλογική εκστρατεία, την ώρα που κρινόταν η τύχη τής Κύπρου στην Νέα Υόρκη…
- “Κι εγώ έχω κάνει μετανάστης, ξέρω τι σημαίνει…”. Και δεν βρέθηκε ένας να τον γιαουρτώσει…
ΥΓ2. Τελικά, η κουβέντα γύρω από την περιβόητη “πράσινη ανάπτυξη” είναι παρεξηγημένη. Ο Παπανδρέου παρουσίασε στην Θεσσαλονίκη κάτι που όντως μοιάζει με αναπτυξιακό μοντέλο διαφορετικού τύπου και φιλοσοφίας απ’ αυτά που συνήθως παρουσιάζουν οι κυβερνώντες. Είναι κρίμα που δεν έγινε σαφέστερος, ιδίως στον τομέα επιστημών και έρευνας – περισσότερο κρίμα είναι, όμως, που αυτό το κομμάτι τής ομιλίας “θάφτηκε” κάτω από την φασαρία για το σχέδιο κατά τής κρίσης. Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, το πλάνο σηκώνει μελέτη – και πολλή κουβέντα. Περιμένοντας με ενδιαφέρον την άποψη τού ειδικού συνεργάτου μας…
Σχόλια